Bệnh Carré (bệnh sài sốt chó hay dịch tả chó)

• Đây là bệnh truyền nhiễm gây ra do virus thuộc họ Paramyxoviridae, giống Morbillivirus có đặc điểm gây chết với tử số cao trên chó, đặc biệt là chó non
• Đặc điểm của bệnh là lây lan rất mạnh với các biểu hiện sốt hai pha, viêm phổi, viêm ruột, nổi những nốt mụn mủ ở vùng da ít lông,…Ở giai đoạn cuối của bệnh thường có triệu chứng thần kinh.
• Bệnh sẽ trầm trọng hơn khi có sự kế phát các vi khuẩn ký sinh ở niêm mạc đường hô hấp, tiêu hóa,…
• Dịch tễ học bệnh Carré
• Chất chứa căn bệnh: dịch tiết ở mũi, mắt, nước bọt, nước tiểu, phân thú bệnh.

      + Thường vào ngày thứ bảy sau khi cảm nhiễm virus được chó bệnh bài thải ra ngoài cơ thể.

      + Trên chó mắc bệnh, virus có thể tiếp tục bài thải trong vòng 90 ngày 

•  Loài vật mắc bệnh: Tất cả các giống chó đều cảm thụ. Trong tự nhiên, bệnh hầu hết xảy ra ở chó 2 – 12 tháng tuổi, đặc biệt mẫn cảm với bệnh là chó ở lứa tuổi từ 3 – 4 tháng. Những chó còn bú ít bị nhiễm bệnh hơn, có thể do được miễn dịch qua sữa mẹ. Bệnh thường xảy ra ở chó 3 – 4 tháng tuổi ở thể cấp tính và bán cấp tính.
• Đường xâm nhập: chủ yếu qua đường hô hấp dưới dạng những giọt khí dung hay giọt nước nhỏ. Ngoài ra còn gián tiếp qua đường tiêu hóa. Việc truyền qua máu, nhau thai đã được ghi nhận.
• Cách lây lan:

     + Trực tiếp: thường xảy ra qua đường khí dung.

      + Gián tiếp: qua thức ăn, nước uống, phân, nước tiểu, … nhưng hiếm khi xảy ra vì virus không bền ở môi trường bên ngoài.

• Cách sinh bệnh bệnh Carré
• Sau khi xâm nhiễm bằng đường khí dung, virus nhân lên đầu tiên trong những đại thực bào và những tế bào lympho của đường hô hấp và những hạch bạch huyết.
• Sau khi cảm nhiễm, virus vào máu và lan rộng đến tất cả cơ quan sinh lympho (lách, hung tuyến, hạch bạch huyết, tủy xương) rồi đến những cơ quan khác và những tế bào biểu mô.
• Nếu kháng thể trung hòa được tổng hợp trong 10 ngày sau khi cảm nhiễm thì biểu hiện lâm sàng sẽ không rõ ràng và virus sẽ ít phân tán trong cơ quan thú. Nếu không có kháng thể, virus sẽ xâm lấn tất cả cơ quan, nhất là não, tạo những biểu hiện lâm sàng và gây chết.
• Triệu chứng bệnh Carré

       Thời gian nung bệnh biến đổi từ 3 – 8 ngày có thể xuất hiện những triệu chứng như viêm kết mạc mắt, viêm xoang mũi lúc đầu chảy nhiều dịch lỏng sau đặc dần

        rồi có mủ. Ở thời kỳ này có thể gây giảm bạch cầu đặc biệt là bạch cầu lympho 

• Thể cấp tính bệnh Carré
• Thường biểu hiện bằng sốt hai pha. Chó bắt đầu sốt 40⁰C – 40,5⁰C vào ngày thứ 3 đến thứ 6 sau khi cảm nhiễm và kéo dài trong 2 ngày. Sau đó sốt giảm dần sau vài ngày trước khi xuất hiện đợt sốt thứ hai xảy ra và kéo dài cho đến chết.
• Triệu chứng hô hấp: thở khò khè, âm rale ướt, dịch mũi có lẫn cả máu cùng với biểu hiện viêm phổi, chảy nước mũi đục như mủ, ho, viêm kết mạc mắt chảy nhiều ghèn,…
• Triệu chứng tiêu hóa: đi phân lỏng, có thể lẫn máu hoặc niêm mạc ruột bị bong tróc, nôn mửa do viêm dạ dày ruột.
• Nổi mụn mủ ở những vùng da mỏng. Xáo trộn thần kinh như đi xiêu vẹo, mất định hướng, co giật, trào nước bọt, hôn mê.. Những biểu hiện này thường xuất hiện sau các triệu chứng hô hấp và tiêu hóa 
• Thể bán cấp tính bệnh Carré
• Những biểu hiện hô hấp và tiêu hóa có thể thầm lặng kéo dài 2 – 3 tuần, trước khi xuất hiện những biểu hiện thần kinh, thường xuất hiện trên những chó có chứng sừng hóa da gan bàn chân (“hardpad” disease). Những biểu hiện thần kinh gồm: co giật nhóm cơ vùng chân, mặt, ngực…., đau cơ, liệt, nhất là phần sau, chó mất thăng bằng, chảy nước bọt và hôn mê, sau một thời gian ngắn thì chết.
• Chó 2 – 5 tháng tuổi có biểu hiện rõ nhất ở đường tiêu hóa, chó 6 – 12 tháng tuổi và chó trưởng thành biểu hiện rõ nhất ở đường hô hấp.
• Bệnh tích đại thể bệnh Carré
• Không có bệnh tích đại thể mang tính chất chỉ thị bệnh. Sự teo hung tuyến thường thấy khi khám tử. Có thể sừng hóa ở mõm, gan bàn chân.
• Tùy theo mức độ phụ nhiễm vi trùng, có thể thấy viêm phế quản – phổi, viêm ruột, mụn mủ ở da,…
• Bệnh tích vi thể bệnh Carré
• Gây hoại tử những mô bạch huyết.
• Có thể thấy thể vùi trong tế bào chất bắt màu eosinophile ở bàng quang, bể thận, những tế bào biểu mô đường hô hấp, ruột và não.
• Viêm não tủy không mủ với thoái hóa neurone, tăng sinh tế bào thần kinh đệm(gliosis), thoái hóa myeline (demyelination) và thể vùi trong nhân thường gặp trong tế bào thần kinh đệm.
• Sự thoái hóa myeline ở vùng cầu não là đặc trưng của bệnh 
• Chẩn đoán lâm sàng bệnh Carré
• Dựa vào các triệu chứng như: sốt hai pha, chảy nhiều chất tiết ở mắt và mũi, ho, khó thở, viêm phổi, ói mửa, tiêu chảy có thể có máu, sừng hóa ở mõm và gan bàn chân, có thể nổi mụn ở những vùng da mỏng, xáo trộn thần kinh ở giai đoạn cuối của bệnh (liệt hoặc co giật).
• Chẩn đoán phân biệt: cần phân biệt với các bệnh có triệu chứng tiêu hóa khác như: Bệnh do Parvovirus, bệnh do Leptospira, bệnh viêm gan truyền nhiễm, hoặc do ngộ độc,…
• Chẩn đoán phòng thí nghiệm bệnh Carré
• Việc chẩn đoán phòng thí nghiệm vẫn còn nhiều hạn chế.
• Kỹ thuật miễn dịch huỳnh quang trực tiếp: chẩn đoán kháng nguyên chuyên biệt từ vết phết máu, tế bào thần kinh,…
• Phân lập virus bằng cách nuôi cấy trên thực bào phổi
• Dùng test chẩn đoán nhanh bệnh Carré trên chó (Test Antigen Rapid CDV Ag).
• Kiểm tra chỉ tiêu sinh lý máu, sinh hóa (kiểm tra số lượng hồng cầu, bạch cầu, công thức bạch cầu,…).
• Phòng bệnh bệnh Carré
• Để phòng bệnh cho chó, chủ nuôi cần có chế độ chăm sóc, nuôi dưỡng, vệ sinh thật chu đáo kết hợp với việc phòng bệnh định kỳ bằng Vaccine.
• Cách ly chó khỏe với chó bệnh.
• Chó mới mua về cần có thời gian cách ly theo dõi, sau đó tiêm phòng vaccine định kỳ. Các vaccine phòng được bệnh Carré như: Duramune Max 5/4L, CANIGEN DHPPiL, Tetradog, Hexadog. Khi chó 2 tháng tuổi tiêm lần thứ nhất, sau 1 tháng tiêm nhắc lại lần thứ hai và mỗi năm tiêm nhắc lại một lần.